Yunus Emre'nin İlahisinin Açıklaması

Aşkın aldı benden beni

Bana seni gerek seni

Ben yanarım dün ü günü

Bana seni gerek seni



Ne varlığa sevinirim

Ne yokluğa yerinirim

Aşkın ile avunurum

Bana seni gerek seni



Aşkın aşıklar oldurur

Aşk denizine daldırır

Tecelli ile doldurur

Bana seni gerek seni



Aşkın zincirini üzem

Deli olup dağa düşem

Sensin dün ü gün endişem

Bana seni gerek seni



Sufilere sohbet gerek

Ahilere ahret gerek

Mecnunlara Leyla gerek

Bana seni gerek seni



Bu
dörtlükte Yunus, her mesleğin, her kişini kendince ihtiyaçları
olduğunu, kendi ihtiyacının ise yalnız ve yalnız Allah (cc) olduğunu
anlatmaya çalışıyor. Sufilerin sohbete, ahilerin ahirete, aşıkların
maşuklarına(sevdiklerine) ihtiyacı var.



Cennet cennet dedikleri

Birkaç ev ile birkaç huri

İsteyene vergil onu

Bana seni gerek seni



Bu
dörtlükte Yunus, amacının cennete gitmek olmadığını, cennetin evden ve
hurilerden ibaret olduğunu, isteyene Allah'ın(cc) cenneti nasıp
etmesini, bana sadece Allah (cc) gerekli, diyor.



Yusuf eğer hayalini

Düşde göreydi bir gece

Terk ede idi mülklerin

Bana seni gerek seni



Yusuf
peygamber güzelliği ile meşhurdur. O kadar güzeldir ki onu gören
kadınlar anında ona aşık olurlardı. Bu dörtlükte Yunus, Yusuf peygamber
kendi güzelliğini aynadan görseydi bütün malını mülkünü, makamını terk
ederdi, demek istiyor.



Yunus çağırırlar adım

Gün geçtikçe artar odum

İki cihanda maksudum

Bana seni gerek seni

Yunus
diye söylerler adımı, her geçen gün ateşimin derecesi artar. Her iki
cihanda (bu dünyada ve ahirette) tek amacım Allah'a (c.c.) ulaşmaktır.
Burada ateşten kasıt aşk ateşidir. Yunus her geçen gün Allah aşkıyla
daha fazla yandığını anlatmaya çalışıyor.





-Şiirde aşk nelere benzetilmiştir? Neden?



Şiirde
bahsedilen aşk Allah(cc) aşkıdır. Aşk denize, zincire, ateşe
benzetilmiştir. Tasavvufta Allah'a (cc) ulaşabilmek için aşk ateşiyle
insan gönlünün yanması, kavrulması gerektiğine inanılır. Bu yönüyle aşk
ateşe benzetilmiştir. Allah (cc) aşkı o kadar büyüktür ki bu yönüyle
denize benzetilmiştir. İnsan Allah(cc) aşık olduğu zaman bir daha ondan
kopamaz. Bağlandıkça daha da yaklaşır Allah'a (cc), yaklaştıkça daha da
bağlanır. Bu yönüyle aşk zincire benzetilmiştir.



-Şiirdeki kişi adlarını bulunuz. Kişi adları şiirde hangi amaçla kullanılmıştır?



Şiirde
Leyla ve Mecnun, Yusuf isimleri geçmektedir. Bildiğiniz üzere Leyla ve
Mecnun denince akla ilk gelen aşktır. Mecnun Leyla'nın aşkından çöllere
düşer, aklını yitirecek hale gelir. Leyla zaman sonra çölde Mecnun'u
bulur. Mecnun Leyla'yı tanıyamaz. Çünkü Mecnun beşeri aşktan (insan
aşkı) ilahi aşka (Allahü tealanın aşkı) yükselmiştir. Yunus da bu
duruma işaret ederek, Allah'ı sevebilmek için önce insanları sevmek
gerektiğini belirtmektedir. Yusuf peygamberle ilgili kısımı yukarıda
açıklamıştım.



-Şiire göre Yunus Emre'nin fikri ve edebi yönü hakkında çıkarımlarda bulununuz.



Fikri
yönüne baktığımızda Yunus'un mutasavvıf bir şair olduğunu, Allah (cc)
aşkıyla yanıp kavrulduğunu, bu aşkı şiirlere döktüğünü görmekteyiz.
Edebi yönüne baktığımızda, şiirlerini anlaşılabilir bir dille (sade
dil) hece ölçüsüyle yazdığını, şiir yazmaktaki amacının insanlara Allah
(cc) aşkını aşılamak isteği olduğunu görmekteyiz.



-Sizce ilahide Yunus Emre'yi en güzel ifade eden dize hangisidir? Neden?

"Bana seni gerek seni." dizesi Yunus'un Allah (cc) aşkını en iyi anlatan dizedir.





son dörtlükte;adını yunus olduğunu,Allah a kavuşma ateşinin(odunun) gün geçtikçe arttığını

ve
iki cihanda da isteğinin(maksudunun) bu olduğu söylüyor şair.Tek
arzusunun Allah a kavuşmak olduğunu da her dörtlük sonu vurguluyor.